28η Οκτωβρίου: ένα αντιφασιστικό όχι...

 

"Το στιλέτο", του Τάσσου, ξυλογραφία. Πρωτοδημοσιεύθηκε (χωρίς το «Όχι» στις 16-11-1940 στο περιοδικό «Νεοελληνικά Γράμματα» 

Στις 7 Οκτωβρίου, εκδόθηκε η απόφαση του Δικαστηρίου για την καταδίκη της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής.

Και λόγω αυτής της συγκυρίας, είναι πραγματικά κρίμα που η πανδημία δεν μας επιτρέπει να γιορτάσουμε τη φετινή επέτειο της 28^ης Οκτωβρίου, της ημέρας που το ΟΧΙ τού αντιφατικού δικτάτορα Μεταξά, μεταφράστηκε από τον Ελληνικό λαό σε ένα απελευθερωτικό αγώνα καθολικής αντίστασης στον φασισμό.

Ο εορτασμός των εθνικών επετείων συνήθως εξαντλείται στις παρελάσεις, στις καταθέσεις στεφάνων, σε δοξολογίες και σε τετριμμένους πανηγυρικούς. Αυτός ο τρόπος προσέγγισης, εύκολος και διεκπεραιωτικός, αποστεώνει την Ιστορία, δεν συμβάλλει στη διάχυση της ιστορικής γνώσης στην κοινωνία, στη διαμόρφωση μιας ιστορικής κουλτούρας.

Πέρυσι, ο Άλλος Τόπος Επικοινωνίας και Πολιτισμού, στα πλαίσια της επετείου της 28^ης Οκτωβρίου, διοργάνωσε την εκδήλωση: «Ο ελληνικός κινηματογράφος στον πόλεμο, την κατοχή και την αντίσταση», στην οποία προβλήθηκαν μονταρισμένα αποσπάσματα από τις ταινίες: «Ουρανός», του Τάκη Κανελλόπουλου, «Το Ξυπόλητο Τάγμα», του Γκρεγκ Τάλλας και «Το Μπλόκο» του Άδωνι Κύρρου.

Αν φέτος, δεν μας δυνάστευε η πανδημία, η επιλογή μας θα ήταν να θυμηθούμε τα θύματα της φασιστικής βίας, να τιμήσουμε τη Μάγδα Φύσσα, την πολιτική αγωγή και το αντιφασιστικό κίνημα που έδωσαν την, κάθε άλλο παρά εύκολη, μάχη για την ιστορική καταδίκη της Χρυσής Αυγής. Γιατί η εγκληματική ναζιστική οργάνωση μπορεί να σβήστηκε από τον επίσημο πολιτικό χάρτη, αλλά το μεγάλο στοίχημα είναι να χτυπηθεί ο φασισμός στη βάση της ελληνικής κοινωνίας.

Θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι στη χώρα μας παρατηρείται η παγκόσμια πρωτοτυπία να γιορτάζουμε την έναρξη και όχι τη λήξη των πολέμων. Η 12^η Οκτωβρίου, η ημέρα που οι Γερμανοί υπέστειλαν τη σβάστικα από την Ακρόπολη, η 9^η Μαΐου, η ημέρα που πανευρωπαϊκά γιορτάζεται η ήττα των ναζιστικών στρατευμάτων, δεν συμπεριλαμβάνονται στις επίσημες ημέρες μνήμης και αναστοχασμού.

Πέρα από αυτήν την παρατήρηση, που θα ήταν χρήσιμο να μας απασχολήσει, η Ελλάδα του ‘40 καταγράφεται, για δεύτερη φορά, μετά το 1821, στην παγκόσμια σκηνή της νεότερης Ιστορίας. Η επέλαση των ελληνικών στρατευμάτων στην Αλβανία είναι η πρώτη παγκόσμια νίκη ενάντια στις δυνάμεις του άξονα, η οποία μετατράπηκε ψυχολογικά σε καταλύτη αντιφασιστικών διεργασιών.

ΕΑΜ, 1940-1941 του Κώστα Γραμματόπουλου, Αθήνα, 1944 (είναι έγχρωμη λιθογραφία διαστάσεων 100 x 70 εκ.). Πηγή: Κληροδότημα Αλέξανδρου Θ. Μπενάκη