«Όσο μπορείς»
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την
θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.
Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία
ώς που να γίνει σα μια ξένη φορτική. (1913)
Μια μεγαλοφυής περίπτωση των γραμμάτων μας υπήρξε ο Κ.
Π. Καβάφης. Σε καιρούς μάλιστα που όλα βρίσκονταν κατά άλλους στο τέλμα μιας
επανάληψης και κατά άλλους , η τέχνη της μετρικής βρισκόταν στο απόγειο της
εμφανίστηκε αυτός ο ιδιόρρυθμος δημιουργός , με την εκφραστική λιτότητα , το
σπάσιμο της παραδοσιακής φόρμας και το μικτό προσωπικό του γλωσσικό ιδίωμα. Το
ιδίωμα εκείνο που με τόλμη και σιγουριά περισή έκανε να συνυπάρξουν μέσα από
μία πολύ καλά κρυμμένη θεία αρμονία , στοιχεία από την καθαρεύουσα , τη
δημοτική , την καθομιλουμένη , λόγιες , ακόμη και αγοραίες εκφράσεις, στοιχεία
από τους Αλεξανδρινούς, από τους πατέρες της εκκλησίας, από τους ποιητές της
Παλατινής ανθολογίας, από τους Παρνασιστές, αλλά και από τους τελευταίους
Ρομαντικούς της ‘’Αθηναϊκής σχολής ‘’.
Ηρθε να ταράξει τα όσα μέχρι τότε επικρατούσαν, όσον
αφορά την ουσία του έργου του. Έργο που διακρίνεται από ένα συγκεκαλυμμένο
σκεπτικισμό, έναν γοητευτικό διδακτισμό, μια θέλγουσα ειρωνεία, εναν πρωτόγνωρο
όσο και λεπτεπίλεπτο αισθησιασμό καθως και μια όμορφη φιλαρέσκεια.
Ο Καβάφης εν τέλει είτε αντλούσε τα θέματα του από το
χώρο του ελληνιστικού κόσμου, είτε από τις ερωτικές επιλογές και επιθυμίες του
αν και τον είχε βασανιστικά περιχαρακωσει η φοβερή ‘’συννεφιά’’ ενός κόσμου
ΠΑΡΗΚΜΑΣΜΕΝΟΥ ενός κόσμου ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΣ ΠΕΘΑΜΕΝΟΥ και ΤΕΛΕΙΩΣ ΚΑΤΕΡΕΙΠΩΜΕΝΟΥ πια ,
του ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ , όπως αμέσως γίνεται αντιληπτό ότι εκπροσωπούσε τον Αστικό
πολιτισμό και τάξη.
«ΤΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ»
Σ’ αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ
μέρες βαριές, επάνω κάτω τριγυρνώ
για νά ’βρω τα παράθυρα. — Όταν ανοίξει
ένα παράθυρο θα ’ναι παρηγορία. —
Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται, ή δεν μπορώ
να τά ’βρω. Και καλύτερα ίσως να μην τα βρω.
Ίσως το φως θα ’ναι μια νέα τυραννία.
Ποιος ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει. (1903)
ΡΟΔΌΛΦΟΣ ΣΤ