Σελίδες

Τετάρτη 8 Απριλίου 2020

Ο Μύλος και ο Σταυρός, από τη Γιούλη Σπανού

Ο Μύλος και ο Σταυρός

Φλάνδρα, 1564. Ο Φλαμανδός ζωγράφος Πίτερ Μπρύγκελ ο Πρεσβύτερος ετοιμάζεται να δημιουργήσει τον νέο του πίνακα. Ο Πίτερ έχει ένα μεγάλο όραμα να υλοποιήσει. Έχει φανταστεί έναν πίνακα με 500 ανθρώπινες φιγούρες που να πλαισιώνουν τη διαδρομή του Χριστού προς τον Γολγοθά.

 Όμως, ο Μπρύγκελ δεν θέλει να κάνει έναν απλό θρησκευτικό πίνακα. Σκοπός του είναι να βάλει το κεντρικό θέμα, το μαρτύριο του Χριστού, χαμένο κάπου ανάμεσα στο πλήθος. Φτιάχνει τον πίνακα μέσα σε μια ταραχώδη εποχή, καθώς ο πόλεμος των θρησκειών βράζει στη Δυτική Ευρώπη, σκορπίζει μαρτυρικό θάνατο και πυροδοτεί την μισαλλοδοξία, την έχθρα και τα μίση ανάμεσα στους λαούς.

 Η Φλάνδρα βρίσκεται υπό Ισπανική κατοχή. Ο αυστηρός βασιλιάς της Ισπανίας, Φίλιππος ο Β’, ένθερμος καθολικός, επιβάλλει τη θρησκεία του στις περιοχές που έχουν προσφάτως ασπαστεί τον προτεσταντισμό. Ο Μπρύγκελ βλέπει γύρω του απλούς ανθρώπους να αρπάζονται, να φυλακίζονται, να βασανίζονται και να θανατώνονται με φριχτό θάνατο, ως αιρετικοί. 

Ο ζωγράφος, λοιπόν, ενσωματώνει τέτοιους ανθρώπους στα σκίτσα του, που δίνουν μορφή στους χαρακτήρες του πίνακά του, και αποκαλύπτει το διπλό θρησκευτικό μαρτύριο: τα πάθη του Χριστού αλλά και τα πάθη των συνανθρώπων του που υποφέρουν από έναν αμείλικτο κατακτητή. 

Η τραγική μητέρα ενός νέου που εκτελέστηκε θα δώσει την έμπνευση για την απεικόνιση της Παρθένου Μαρίας. Ένας μυλωνάς θα πάρει τη θέση του Θεού που τα πάντα θωρεί, καθώς ο μύλος του βρίσκεται πάνω σε έναν ψηλό βράχο, βλέποντας κάτω τα άσχημα να συμβαίνουν στην πεδιάδα. 

Και σιγά-σιγά, ο πίνακας αρχίζει να σχηματίζεται κι ο Μπρύγκελ δημιουργεί ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης.

Η ταινία σουηδικής παραγωγής σε σκηνοθεσία Λεχ Μαγιέφσκι με τους Ρούντγκερ Χάουερ, Σαρλότ Ράμπλινγκ και Μάικλ Γιορκ απέσπασε 10 Βραβεία και 7 Διακρίσεις σε διάφορα κινηματογραφικά φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο.