Ερμής Ειρήνης Ηρακλείου: Οι αναμνήσεις του Μίμη Λευκιμιάτη, συντάκτης Νάσος Μπράτσος

 Αναδημοσίευση από:

https://www.ertnews.gr/anadromes/ermis-eirinis-irakleioy-oi-anamniseis-toy-mimi-leykimiati/

Έχει ήδη συμπληρώσει έξι δεκαετίες δράσης και η ρίζα φαίνεται να έρχεται από πολύ μακρύτερα. Μιλάμε για τον αθλητικό σύλλογο Ερμής Ειρήνης Ηρακλείου, που λειτουργεί στο Ηράκλειο Αττικής. Αν και ο σύλλογος ιδρύθηκε στο έμπα της δεκαετίας του 1960, αρχικά σαν ανεξάρτητο σωματείο και ακολούθως εντάχθηκε στην ΕΠΣΑ, φαίνεται πως η ιστορία του χάνεται στο παρελθόν, καθώς εντοπίσαμε στην περίοδο του Μεσοπολέμου στον αθλητικό Τύπο της εποχής τη δράση ομάδας με όνομα Ερμής Νέου Ηρακλείου.

Η λογική λέει ότι η ομάδα – πρόγονος κάποια στιγμή μέσα στα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν σταμάτησε να λειτουργεί και είναι εξαιρετικά πιθανό η ανάμνησή της να λειτούργησε στην επιλογή του ονόματος στη μεταπολεμική περίοδο που ιδρύθηκε με καταστατικό. Από εκείνη την πρώτη μεταπολεμική φουρνιά, ο μόνος επιζών που όμως δεν θυμάται να είχε αναφερθεί αυτή η ιστορική ρίζα, είναι ο Δημήτρης (Μίμης) Λευκιμιάτης, με τον οποίο είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε.

 

«Την παρελθούσην Κυριακήν» αναφέρει στις 26-6-1933 η εφημερίδα Αθλητικός Τύπος, ο Ερμής Νέου Ηρακλείου σε φιλικό αγώνα, κέρδισε την ΑΕΚ Νέας Ιωνιας με 1-0.
Η σύνθεση του Ερμή: Αβρ. Ευθυμιάδης, Κοντός (αρχηγός), Κωνσταντινίδης, Ασλανίδης, Βαπότσης, Αλεξανδράκης, Λευκοφρυδης, Χαγιαλίδης, Λεόντης, Βαρότσης, Σταμπαλιάδης.

Για την ιστορία, στις 23 Ιουλίου 1933 (η είδηση έχει περάσει σε δημοσίευμα της 27-7-1933 στην εφημερίδα Αθλητικά Χρονικά) ο Ερμής Νέου Ηρακλείου κερδίζει την Ένωση Αγίου Αντωνίου. Λείπει το σκορ και η πλήρης σύνθεση, του Ερμή είναι: Γ. Κοντός, Ν. Γαβαλιάς, Ν. Bαρότσης (αρχηγός), Κ. Καποδίστριας, Χ. Βαρότσης, Η. Πετράς, Λεων. Χαραλάμπου, Α. Ευθυμίου, Δ. Αλεξανδράκης, Γ. Κουτσούμπας, Κ. Ασλανίδης.

Δημήτρης (Μίμης) Λευκιμιάτης:

«Έπαιξα ποδόσφαιρο στον Ερμή από το 1963 έως το 1967, όπου η δικτατορία προωθώντας την πολιτική των συγχωνεύσεων και επειδή θεωρούσε τον Ερμή αριστερό σωματείο τον οδήγησε σε συγχώνευση. Προέκυψε μία τοπική ομάδα με πρόεδρο μία Κούτσικα που δούλευε στο Γενικό Επιτελείο Στρατού. Άλλοι ποδοσφαιριστες συνέχισαν στο νέο σωματείο και άλλοι, όπως και εγώ αποχωρήσαμε. Μέχρι τότε παίζαμε σε ένα γήπεδο που το έδαφός του δεν ήταν λείο, είχε “πεζούλες” και επειδή η μπάλα δεν πήγαινε συρτά, παίζαμε με την μπάλα ψηλά. Από τη μία πλευρά υπήρχαν κάτι φυστικιές και κάτι παλιά αμπέλια. Για “αποδυτήρια” χρησιμοποιούσαμε μία γούβα, ίσως είχε μείνει από άλλες εποχές που υπήρχαν ανθρακωρυχεία, στην οποία μπαίναμε μέσα και φαινόμασταν από τη μέση και πάνω.

Ο Μίμης Λευκιμιάτης πρώτος από αριστερά

Εκεί μας έφερνε ο φροντιστής ο Σίμος Κοντός, που γενικά ήταν η ψυχή της ομάδας, ένα σάκο με τα ρούχα και ένα με τις μπάλες και αλλάζαμε μέσα στη γούβα, φορούσαμε τα σορτσάκια. Τα ποδοσφαιρικά μας παπούτσια είχαν ξύλινες σχάρες και καρφιά, που όμως γύρναγαν και μας πλήγιαζαν τα πόδια. Θυμάμαι το 1966 τον Κοντό να πανηγυρίζει όταν σε αγώνα κυπέλλου με το Κορωπί που είχαμε έρθει 1-1, ακολούθησε από το διαιτητή το στρίψιμο της δεκάρας (πρακτική που συνέβαινε τότε αντί για παρατάσεις) και περάσαμε εμείς. Εκείνα τα χρόνια δούλευα σε οικοδομή και γενικά η σύνθεση της ομάδας ήταν από εργατόπαιδα, αλλά παρά την κούραση το ποδόσφαιρο ήταν η ψυχαγωγία μας.
Παραδίπλα στο γήπεδο είχε ένα εργοστάσιο (υφαντουργία Σαΐτα) και στον τοίχο του ακουμπούσαν όσοι έρχονταν να μας δουν γιατί έκοβε τον αέρα και το κρύο.

Η μεγάλη μας χαρά ήταν όταν παίζαμε στα γήπεδα της Πεύκης και της Νέας Ιωνίας, γιατί είχαν καλύτερο αγωνιστικό χώρο. Ειδικά της Πεύκης που από ότι είχαμε μάθει τον αγωνιστικό χώρο τον είχαν στρώσει στην κατοχή οι Γερμανοί, αν και ξερό γήπεδο, ήταν σε άριστη κατάσταση.

Ο Ερμής ξεκίνησε στη λεγόμενη δόκιμη κατηγορία της ΕΠΣΑ και ακολούθως εντάχθηκε στις ερασιτεχνικές κατηγορίες του τοπικού της Αθήνας, ενώ έπαιρνε συνέχεια το κύπελλο ήθους, γιατί δεν δημιουργούσαμε προβλήματα. Τα χρώματά του είναι μπλε και άσπρο».

27-1-2019-Ερμής-Ειρήνης-Ηρακλείου-Α.Ε.-Δάφνη-Δάσους-Χαϊδαρίου-5-0-γήπεδο-Ν.Ιωνίας, λόγω έργων στο γήπεδο Ηρακλείου

Ο Άλλος Τόπος Επικοινωνίας και Αθλητισμού

Στο ημερολόγιο για το 2018 που ο πολιτιστικός σύλλογος του Ηρακλείου «Άλλος Τόπος Επικοινωνίας και Αθλητισμού», κάνει ένα μεγάλο αφιέρωμα στην αθλητική ιστορία της πόλης. Συγκεκριμένα για τον «Ερμή Ειρήνη Ηρακλείου», αναφέρει τα εξής:

«Γέννημα θρέμμα μιας παρέας ανθρώπων του μόχθου, μεροκαματιάρηδων εραστών της μπάλας, ο Ερμής Ηρακλείου (μετέπειτα Ερμής – Ειρήνη Ηρακλείου) έκανε τα πρώτα του βήματα στις αλάνες, στα οικόπεδα και στις «κατηφοριές» της Καναπίτσας. Αρχικά σαν ανεξάρτητη ομάδα το 1960 και στην συνέχεια, το 1962, ως επίσημο σωματείο έγραψε τη δική του διακριτή ιστορία στα ποδοσφαιρικά πράγματα του Ηρακλείου και συνεχίζει μέχρι τις ημέρες μας να αποτελεί έναν από τους δύο ποδοσφαιρικούς πόλους της πόλης μας. Ιδρυτές του συλλόγου ήταν οι: Σίμος Κόντος, Γιώργος Κόντος, Διονύσης Νικομάνης και Ιάσονας Κλάδος.

  

23-2-2020-Ερμής-Ειρήνης-Ηρακλείου-Α.Ε.-Δάφνη Αθηνών: 1-3 γήπεδο-Ν. Ιωνίας λόγω έργων στο γήπεδο Ηρακλείου

Η πορεία του ήταν δύσβατη, όχι μόνο λόγω των δύσκολων οικονομικών και γηπεδικών συνθηκών της εποχής. Λόγω έλλειψης εγκαταστάσεων στο Ηράκλειο, αγωνίζονταν στα γήπεδα της Νέας Ιωνίας και της Πεύκης. Η ομάδα που από την ίδρυσή της μέχρι το 1967, είχε καταφέρει να διακριθεί στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα της Αθήνας, κερδίζοντας διαδοχικές ανόδους (από τη δόκιμη στη Γ’, από κει στη Β’, ενώ έφτασε και ένα βήμα από την Α’,) γνώρισε στη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών το σκληρό πρόσωπό της. Καθώς θεωρήθηκε αριστερών φρονημάτων, εξαναγκάστηκε σε συγχώνευση με τον Γ.Σ. Ηρακλείου και πρακτικά διαλύθηκε. Οι περισσότεροι παίκτες της στελέχωσαν τον Γ.Σ. Ηρακλείου ενώ κάποιοι αποχώρησαν.

Ο Ερμής στο γήπεδο δίπλα στο εργοστάσιο της «Σαΐτας» στο Ηράκλειο, περίοδος 1965-66, ο Μίμης Λευκιμιάτης όρθιος τέταρτος από αριστερά

Η φλόγα όμως του Ερμή έμεινε άσβηστη και έτσι μετά την πτώση της δικτατορίας επανιδρύθηκε το 1976 με πρωτεργάτη και πάλι τη διαχρονική ψυχή του σωματείου, τον Σίμο Κόντο που υπήρξε για δεκαετίες ο άνθρωπος που κράτησε ζωντανό τον σύλλογο. Στην επανίδρυση συνέβαλαν ακόμη οι: Παναγιώτης Σίδερης, Νίκος Ασλάνογλου, Γιάννης Ετζερίδης κ.α. Την περίοδο αυτή βρήκε στέγη στο Ηράκλειο, αγωνιζόμενη στο γήπεδο του ΑΟΠΗ. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, ενσωμάτωσε την ανεξάρτητη ομάδα Ειρήνη και έτσι προέκυψε το νέο όνομά του, «Ερμής- Ειρήνη Ηρακλείου».

Εκείνη την εποχή δημιούργησε και τμήμα μπάσκετ ανδρών, που όμως σήμερα δεν υπάρχει. Όταν τα περισσότερα ποδοσφαιρικά σωματεία του Ηρακλείου συγχωνεύθηκαν και δημιούργησαν τον Ο.Φ. Ηρακλείου (μετέπειτα Ηράκλειο), ο Ερμής επέμεινε στον δικό του δρόμο που συνεχίζει μέχρι και σήμερα, αποτελώντας κοιτίδα ποδοσφαίρου και αθλητισμού για δεκάδες νέους της πόλης».

Στην εποχή μας ο σύλλογος συνεχίζει την πορεία του στο ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο και στις κατηγορίες της ΕΠΣΑ, παράγοντας παράλληλα και πολύτιμο έργο στις ποδοσφαιρικές του ακαδημίες (που συνεργάζονται με τον Παναθηναϊκό), τόσο στον αμιγώς αθλητικό τομέα όσο και στον κοινωνικό με εκδηλώσεις που προάγουν τις αντιλήψεις που πρέπει να διέπουν τον αθλητισμό.

Έρευνα & φωτο αγώνων: Nάσος Μπράτσος

Υ.Γ. Ευχαριστούμε τον «Άλλο Τόπο Επικοινωνίας και Πολιτισμού» για τη συνεργασία, τα στοιχεία και τις φωτο

Οι Βαυαροί ανθρακωρύχοι της Κύμης και οι σχέσεις τους με το Ηράκλειο Αττικής*

 

Όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε για την Βαυαρική αποικία που το 1837 ιδρύθηκε στο Αράκλι , σημερινό Ηράκλειο Αττικής, από εθελοντές στρατιώτες που είχαν ακολουθήσει τον Όθωνα σε αναζήτηση καλύτερης μοίρας. Γνωρίζουμε επίσης ότι η λεωφόρος Κύμης «χρωστά» την ονομασία της στους Κουμιώτες λιγνιτωρύχους που μεταπολεμικά, έφτασαν μαζί με τις οικογένειές τους στην Καλογρέζα και το Νέο Ηράκλειο για να δουλέψουν στα δύο λιγνιτωρυχεία. Πόσοι από εμάς όμως γνωρίζουμε ότι οι «δεσμοί» αυτών των κοινοτήτων είναι βαθύτερες στο χρόνο; Ότι Βαυαροί και Έλληνες λιγνιτωρύχοι εργάστηκαν  πλάι –πλάι στα ανθρακωρυχεία της Κύμης για δυόμισι δεκαετίες (1834-1859); Και πως οι οικογένειές τους ρίζωσαν, μετά την Κύμη, στο Ηράκλειο; Αλλά ας προσπαθήσουμε να ξετυλίξουμε το κουβάρι αυτών των συγκυριών που έφερε την οικογένεια Φιξ από την Κύμη στο Ηράκλειο Αττικής…

Η είσοδος του ορυχείου στην Κύμη.
Ξυλογραφία του H. Clerget σε σχέδιο του H. Belle (Le Tour du Monde 32/1876, σ. 80) 

Οι απαρχές

 Στο εξαιρετικό ιστολόγιο «Graecogermanica- Γερμανοί στην Ελλάδα 1833-1862» διαβάζουμε:

«Σε μια ορεινή περιοχή με ωραιότατα έλατα, άγριες φράουλες και κυκλάμινα, που η βασίλισσα Αμαλία παρομοίαζε με το Τιρόλο, μέσα σε μια μικρή κοιλάδα χωρίς θέα, αλλά με υγιεινό κλίμα, 3 περίπου χλμ από την Κύμη, Βαυαροί στρατιώτες υπό τις διαταγές του λοχαγού Karl Fortenbach πραγματοποιούσαν κατ' εντολή της Αντιβασιλείας από το 1834 δοκιμές για την εξόρυξη γαιανθράκων, των οποίων η ύπαρξη ήταν από παλιά γνωστή, εντούτοις είχαν μείνει ανεκμετάλλευτοι. Παρ' ό,τι οι γαιάνθρακες που έφερναν στο φως οι επιμελείς αξίνες των Σκαπανέων δεν αποδείχθηκαν πρώτης ποιότητας, η Κυβέρνηση αρνήθηκε τις προτάσεις εκμίσθωσής τους από ξένους επιχειρηματίες (τον Άγγλο Strong, τους Γάλλους Séguin και Feraldi) και αποφάσισε ότι το ορυχείο θα λειτουργούσε ως δημόσια επιχείρηση, με έξοδα της Επικρατείας.

Τα πρόσωπα

Το φθινόπωρο του 1836, με τη λήξη της τετραετούς υποχρεωτικής θητείας και την επιστροφή στη Γερμανία των πρώτων Βαυαρών εθελοντών, το ορυχείο κινδύνευε να μείνει χωρίς προσωπικό. Τότε αποφασίστηκε να ενταχθεί η Κύμη στο πρόγραμμα του "αποικισμού", δηλαδή της μόνιμης εγκατάστασης στην Ελλάδα Γερμανών τεχνιτών και αγροτών, που ήδη εφαρμοζόταν στο Ηράκλειο Αττικής και στην Τίρυνθα Αργολίδος. Έτσι σχεδιάστηκε η δημιουργία κοντά στο ορυχείο ενός γερμανικού συνοικισμού στρατιωτικών, οι οποίοι έπρεπε να έχουν ειδικές γνώσεις ορύκτη ή ξυλουργού ή μεταλλουργού, αλλά και την πρόθεση να παραμείνουν στην Ελλάδα μετά την άφεσή τους· κοντά σ' αυτούς θα εκπαιδεύονταν νεαροί `Έλληνες, για τη διασφάλιση της μελλοντικής λειτουργίας του ορυχείου. Τα κίνητρα ήταν 1)η μόνιμη θέση εργασίας, 2)έκταση γης, επίδομα 124 δρχ, δάνειο 400 δρχ (με τόκο 12%), δωρεάν ξυλεία από το παρακείμενο δάσος και δωρεάν πέτρα -άφθονη επιτόπου- για κατασκευή σπιτιού και 3)η απαλλαγή των εγγάμων από τη στρατιωτική ιδιότητα.

Οι πρώτοι δεκαοκτώ που δήλωσαν διατεθειμένοι ν' αποικιστούν ανήκαν σε τεχνικά στρατιωτικά τμήματα (λόχους Σκαπανέων, Γρεναδιέρων ή Εργατών/Τεχνιτών). Οι δεκατέσσερις από αυτούς είχαν εργασθεί σε ορυχεία της πατρίδας τους, πέντε μάλιστα ήταν γιοι ανθρακωρύχων. Άλλες ειδικότητες που δηλώθηκαν ήταν σιδηρουργός, λιθοξόος, κτίστης, φρεατωρύχος και ξυλουργός. Περισσότεροι από τους μισούς είχαν ηλικία 32-42 ετών, μόνον τρείς ήταν έγγαμοι. Από τους πρώτους δεκαοκτώ δηλωθέντες διορίστηκαν τελικά οι Christian Bauer, Augustin Brandner, Johann Adam Fix, Christian Friedrich, Heinrich Jung, Karl Gottlob Kaden, Johann Krill και Otto Schiller.»

Ο ορύκτης Johann Adam Fix

Από τους Βαυαρούς λιγνιτωρύχους με τη μακρότερη παρουσία στην Κύμη ήταν κι ο ορύκτης Johann Adam Fix (1835-51) που είχε καταταγεί ως εθελοντής στον Ελληνικό Στρατό και ανήκε στο 7^ο Τάγμα Πεζικού -επρόκειτο για το μεγαλύτερο σώμα εθελοντών που ήλθε ποτέ στην Ελλάδα, αποτελούμενο από περίπου 1200 άνδρες, 80 γυναίκες και 50 παιδιά. Το 7^ο Τάγμα Πεζικού ξεκίνησε από τη Γερμανία τον Φεβρουάριο 1834. Τον 37χρονο Άνταμ Φιξ ακολούθησε στο μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι η 22χρονη σύζυγό του Eva Fix από το Alzenau της Βαυαρίας που κατά τη διάρκεια της πορείας προς την Τεργέστη αρρώστησε από νευρική νοσταλγία (nostalgia nervosa). H ασθενής νοσηλεύθηκε τέσσερις ημέρες στο Kirchdorf της Αυστρίας. Εδώ χάνονται όπως σημειώνεται στο «Graecogermanica- Γερμανοί στην Ελλάδα 1833-1862», τα ίχνη της Eva. «Δεν γνωρίζουμε αν κατάφερε να συνεχίσει το ταξίδι και να φθάσει στην Ελλάδα, αν έζησε τα γεγονότα στη Μάνη, όπου το 7. Τάγμα αποδεκατίστηκε, αν ακολούθησε τον άντρα της στις στρατιωτικές του μετακινήσεις. Πάντως ο Adam εμφανίζεται στους καταλόγους ως έγγαμος τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 1836, εγκατεστημένος στη βαυαρική στρατιωτική αποικία της Κύμης ως σιδηρουργός στο νεοσύστατο εκεί ανθρακωρυχείο. Γνωρίζοντας όμως ότι ο ίδιος απολύεται τον Δεκέμβριο 1837 και επιστρέφει μόνος στην πατρίδα του για να επανέλθει τρία χρόνια αργότερα στην Κύμη με μια νέα σύζυγο, υποθέτουμε ότι η Ελλάδα μάλλον δεν αποτέλεσε για την Eva μια ευτυχή αλλαγή στη ζωή της».

Δεν χάνονται όμως και τα ίχνη του Άνταμ Φιξ από τα Οθωνικά αρχεία. Το 1837 με την λήξη της στρατιωτικής του θητείας επιστρέφει , όπως ήδη σημειώθηκε, στη Γερμανία και το 1940 τον ακολουθεί στην Κύμη η νέα σύζυγός του Margaretha Naumann, επίσης από το Alzenau της Βαυαρίας. Απέκτησαν πέντε παιδιά (το τελευταίο γεννήθηκε το 1846). Θα συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 47 ετών. Μάλιστα «οι ανίκανοι για εργασία λόγω εργατικού ατυχήματος, ηλικίας ή ασθένειας, έπαιρναν σύνταξη από το Ταμείο Ορυκτών, περίπου 15 δρχ τον μήνα. Επειδή το ποσόν αυτό δύσκολα κάλυπτε τις βιοτικές ανάγκες του συνταξιούχου, ειδικά ενός οικογενειάρχη, συνήθως αυτός εξακολουθούσε να εργάζεται ως έκτακτος εργάτης. Ο Adam Fix π.χ. συνταξιοδοτήθηκε το 1844 λόγω ηλικίας (47) και αδυναμίας με 15 δρχ, ενώ είχε γυναίκα και τέσσερα ανήλικα τέκνα. Του χορηγήθηκαν 5 δρχ επιπλέον αφού παρουσιάσθηκε και παραπονέθηκε στο βασιλικό ζεύγος, που κατά τύχη επισκέφθηκε την Κύμη το ίδιο έτος. Όμως εργαζόταν μέχρι τον θάνατό του σε ελαφρές εργασίες του ορυχείου».

Ο θάνατος του Αdam Fix καταγράφηκε ως περίπτωση ληστείας, παρά τα περίεργα χαρακτηριστικά της. «Ο Fix βρέθηκε νεκρός στο Κατηφόριο Αμαρουσίου τον Μάιο 1851. Ο χωροφύλακας που εστάλη επιτόπου βρήκε επί του πτώματος χρήματα και ρολόι και στο πλάι δύο κασέλες, των οποίων τα εντός πράγματα βρέθηκαν θραυσμένα σε κοντινό δάσος, ένα αλεξίβροχον και έναν μικρόν πέλεκυν. Η υπόθεση έμεινε ανεξιχνίαστη, ο χωροφύλακας αμείφθηκε για την εντιμότητά του.»

Την ίδια χρονιά ο γιός του Άνταμ Φιξ, ο Ιωάννης Φιξ (δεν μπορέσαμε να τεκμηριώσουμε εάν ήταν γιός της πρώτης ή της δεύτερης συζύγου) «ήρθε από το Μόναχο για να βρει τον πατέρα του. Δύο πιστολιές στη Μαγκουφάνα (η περιοχή της Πεύκης σήμερα), από τις οποίες ο πατέρας Φιξ έπεσε νεκρός, ήταν η αιτία ο γιος να εγκατασταθεί στο Ηράκλειο Αττικής και να ξεκινήσει την παραγωγή της μπύρας, ορμώμενος από το γεγονός ότι αρκετοί Βαυαροί αξιωματικοί, είχαν εγκατασταθεί εκείνη την εποχή στην Ελλάδα. Ο Ιωάννης Φιξ, λοιπόν, φτιάχνει την πρώτη μπύρα στη χώρα μας, δίνοντάς της το όνομα της οικογένειάς του, ΦΙΞ.» (Πηγή https://www.fix-beer.gr). Περισσότερα για τους Βαυαρούς ανθρακωρύχους στην Κύμη στο: https://www.graecogermanica.gr.

* Επιμέλεια κειμένου Δήμητρα Κουντή