Σάββατο 25 Απριλίου 2020

Γυναίκες και δημοσιογραφία. Οι άγνωστες πρωτοπόρες και ένα συλλογικό επίτευγμα, της Δήμητρας Κουντή

Από την εφημερίδα "Η Αυγή", δημοσίευση: 04 Μαρτίου 2019

Αναζητώντας στοιχεία για τη θέση της γυναίκας στα ΜΜΕ διαπιστώνει κανείς ότι η παρουσία πρωτοπόρων γυναικών - όσο και αν ακούγεται παράδοξο- είναι υπαρκτή στον ανδροκρατούμενο Τύπο, σχεδόν από τη γέννησή του. Με δεδομένο ότι η πρώτη ελληνική εφημερίδα εκδίδεται στη Βιέννη το 1784, η κυκλοφορία της Κυψέλης (στην Κωνσταντινούπολη του 1845), «σύγγραμμα περιοδικόν γυναικείον», όπως αυτοχαρακτηρίζεται, είναι αν μη τι άλλο ένα πρώιμο εγχείρημα, αν όχι επαναστατικό. Εκδότρια η νεαρή Σκυριανή Ευφροσύνη Μάρου (1821-1877), παντρεμένη από τα 16 της χρόνια με τον γιατρό Σπυρίδωνα Σαμαρτζίδη, ο οποίος φροντίζει για την ολοκλήρωση των σπουδών της «κατ’ οίκον», καθώς η θέση της γυναίκας τον 19ο αιώνα βρίσκεται στο σπίτι..

Η Ευφροσύνη Σαμαρτζίδου, εκπαιδευτικός και ποιήτρια, σπάει πρώτη τους κανόνες της εποχής και επιλέγει, όπως η ίδια λέγει, το «παγκόσμιον, φωτεινότερον όλων σχολείον της δημοσιογραφίας» για να διαδώσει , τις πλέον ριζοσπαστικές ιδέες του Διαφωτισμού και το δικαίωμα της γυναίκας στην παιδεία. Η Κυψέλη έχει μείνει στην ιστορία ως το πρώτο ελληνόγλωσσο γυναικείο έντυπο και το πρώτο γυναικείο έντυπο που εκδόθηκε στον οθωμανικό χώρο. Θεωρείται και το πρώτο «φεμινιστικό» περιοδικό, καθώς αποδίδει την κοινωνική ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων στον ανδροκρατικό χαρακτήρα των κοινωνιών.

Για την πρώτη ελληνίδα εκδότρια της εποχής, την Ευφροσύνη Σαμαρτζίδου, η (γνωστότερη) Καλλιρρόη Παρρέν, είχε γράψει: «Είναι η πρώτη Ελληνίς δημοσιογράφος, ήτις δικαιούται να καταλάβη θέσιν περιφανή εν τη ιστορία της φιλολογίας των χρόνων εκείνων»...

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο: