.....Σιωπούν ακόμα και οι ψυχές εκείνων των αήττητων του ποντιακού αντάρτικου, όπως ο Κοτζά Αναστάς και όλοι ο άλλοι καπεταναίοι - ο Καπετάν Γιακώβ, ο Αράπογλου, ο Μιχάλ Αγάς- που πήραν τα βουνά για να γλιτώσουν τα τάγματα εργασίας, μέρος της συστηματικής εξολόθρευσης Χριστιανών και μετά από συμπλοκές και συνθηκολογήσεις Τούρκοι Τσέτες εγκλώβισαν τον λεβεντάνθρωπο και σκόρπισαν σαν τα τρελά πουλιά οι επιζήσαντες Έλληνες κάτοικοι των χωριών και σιωπούν στον νομό Πιερίας, στα χωριά Νέο Κεραμίδι, Νέα Χράνη, Νεοκαισάρεια, Αχλαδοχώρι Σερρών..
Σιωπηλά και τα Κόμανα, κατά τον Στράβωνα με 6000 ιερόδουλες στο κέντρο το λατρευτικό για την Ενυώ ή Σελήνη, κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο, έδρα επισκοπής έως την άφιξη των Τούρκων, και λέγεται εδώ εναποτέθηκε το λείψανο του Ιωάννου Χρυσοστόμου. Ο αρχαιολογικός χώρος όλο ορύγματα ίσως και παράνομες ανασκαφές δίνει θεμέλια ίσως κοιμητηριακών ναών και μοναστηριών και δημόσιων κτισμάτων … εδώ ο Άγιος Βασιλίσκος, ο Αλέξανδρος Κομάνων, ο Άγιος Μάρτυς Ερμείας… σιωπή… ακόμα και στα σεμνά χαμόγελα των παιδιών δίπλα στις εγκαταστάσεις της Εταιρείας Υδάτων (Devlet Su Isleri)
ΤΟΚΑΤΗ, νάτη πάνω στους δρόμο από τον Εύξεινο Πόντο προς τον Καππαδοκικό Πόντο, σε υψίπεδα με ποταμούς, νάτη να κατοικήθηκε από Χετταίους, Φρύγες, Έλληνες, Ρωμαίους, Σελτζούκους και Οθωμανούς. Νάτη ως Ευδοκιάδα, χάριν της κόρης του αυτοκράτορα Ηρακλείου, νάτη και η παραφθορά του τοπωνυμίου να ακούγεται σήμερα Τοκάτ. Στα τέλη του 19ου αιώνα υπήρχαν 400 ελληνικά σπίτια, με τρία σχολεία αλλά και 15000 Αρμένιοι, και λίγοι Εβραίοι και πριν την Ανταλλαγή στην περιφέρεια 100 ελληνικά χωριά, με 82 εκκλησίες, 79 σχολεία,, 94 δασκάλους και 2.870 μαθητές…. Ωραία κάθεται η πόλη κάτω από τους βράχους του βυζαντινού Κάστρου – δίκιο είχε η θεία Ευθαλία σαν έλεγε: “χρυσό μου, τα κάστρα από κάτω !, οι εκκλησιές απ’ έξω !! και οι ταβέρνες από μέσα !!!”…
Τοκάτη, κέντρο τήξης των μεταλλευμάτων ης περιοχής, που ο χαλκός έφτανε στην Αλεξανδρέττα και από κει πιο πέρα, νηματουργεία και υφαντουργία, νάτη η Τοκάτη, πόλη στους δρόμους των καραβανιών από την Περσία στην Προύσα .. Περπατάμε τον κεντρικό δρόμο… όμορφα στέκονται και πάλι τεμένη δυνατά, μαυσωλεία σεπτά, ιεροσπουδαστήρια ήσυχα, ζαβιγιέ διαλογισμών, λουτρά πολυτελή, χάνια πάντα αγορές, τεκέδες να υποδέχονται φιλικά τους ξένους να τους κάνουν φιλικά δικούς τους, όμορφα ονόματα ηχηρά και ρωμαλέα Γκαλιπλέρ, Αλί Τουσί, Χαλέφ Σουλτάν, Σουμπούλ Μπαμπά, Νουσρεντίν Εσέν Τιμούρ, και μαυσωλείο για κυρά με ολοφάνερα τα βυζαντινά του κοσμίδια…
Αναρωτιέμαι ..πως έγινε και τσαλαπατήθηκαν τα 1000 χρόνια του Βυζαντίου και έμειναν ψήγματα μονάχα ένα λυχνάρι , ένα αγγείο , ένας σταυρός και όλες οι άλλες εποχές περπατούν κουτσά -κουτσά αλλά με κάποια δείγματα ζωής.. πως έγινε ?
Περπατάμε τις πάνω γειτονιές, μια ζέστη, μια σιωπή, σιωπή της ζέστης και όλα κρυφά, χαμόγελα, κινήσεις, κρυπτά, όπως οι κρυπτό, οι Κρυπτοχριστιανοί, ναι εδώ, ξέρουμε, είναι, υπάρχουν, σιωπούν, κρυπτούν, ένα κερί αναμμένο στην είσοδο τεκέ, μια σιγανή καλημέρα, λίγα χαμόγελα, κάποιες κουβέντες στα ελληνικά, είναι γύρω σου, στον αέρα, στην πόλη , στον χώρο, είναι…
Φεύγουμε ανατολικά, αρχίζει η σιωπή στις στέπες....
Ιόλη Βιγγοπούλου
Κείμενο - φωτογραφίες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Περιμένουμε τα σχόλιά σας!